Kenmerken suïcidale jongeren
Suïcidale jongeren worden gekenmerkt door een grote emotionele geslotenheid, een lage frustratietolerantie, een geringe zelfwaardering en zwart-wit denken. Vaak hebben ze een geschiedenis van veranderingen achter de rug; met verhuizingen, schoolwisselingen en veranderingen in de gezinssamenstelling (bijvoorbeeld na een echtscheiding). Ze trekken vaak op met lotgenoten, met wie ze wel hun vrije tijd delen, maar niet hun gevoelens of zorgen. Daarbij komen ze nogal eens uit gezinnen met ouders die zelf ook kampen met psychische problemen en verslavingsproblemen, die grote moeite hebben met de opvoeding (onzekere ouders) en die niet altijd meer voldoende betrokken zijn bij hun kinderen.
Noot: dat laatste is vaak een gevolg van een langdurig interactieproces waarbij de communicatie tussen de jongere en diens ouders geleidelijk vermindert. De jongere vertelt zijn ouders niets (meer) en de ouders zijn op hun beurt opgehouden met vragen. Belangrijk hierbij is te weten dat bij suïcidale jongeren de cognitie kan ontstaan dat zij ‘er niet meer toe doen’ en/of ‘anderen vooral tot last zijn’.2 Dergelijke ideeën kunnen zich vastzetten in een ‘piekermodus’ die het denken verengt, wat op zichzelf een risicofactor is voor suïcidaal gedrag.
Suïcidale jongeren lijden ook vaak aan vormen van psychopathologie. Behalve dat ze meestal somber gestemd zijn, hebben ze vaak depressieve stoornissen. Ook psychosen kunnen een rol spelen, waarbij ‘stemmen’ hen de opdracht kunnen geven om er een eind aan te maken. Angststoornissen en eetstoornissen, zoals anorexia nervosa, kunnen ook gepaard gaan met suïcidaal gedrag. Noot: Alcohol en drugs worden vaak gebruikt om ongewenste emoties te onderdrukken, maar doorgaans verergeren die de problematiek.
Zoals bekend zien we veel suïcidale gedragingen bij jongeren met een borderline stoornis, die al dan niet
