Waar gaat uw lezing over?
‘In essentie gaat die over vertrouwen in zorg. Als er een breuk ontstaat in de vertrouwensrelatie met de ouders – in de gehechtheid – lopen kinderen onder stress een verhoogd risico op allerlei gedragsen emotionele problemen. Maar als zij kunnen vertrouwen op de zorg door hun ouders vormt dit een (transdiagnostische) buffer tegen het ontstaan van psychologische problemen.’
Wat is de Attachment Based Family Therapy (ABFT) voor een behandeling?
‘Het is een evidence-based behandelprogramma voor depressieve en suïcidale jongeren, gericht op het herstellen van de vertrouwensband met hun ouders. Jongeren en ouders nemen daarvoor gelijktijdig deel aan de behandeling. De adolescenten worden daarin gestimuleerd om met hun ouders te delen welke ervaringen voor hen hebben geleid tot de vertrouwensbreuk, hoeveel verdriet hen dat heeft gedaan en hoezeer hen dat gekwetst heeft.
Als ouders kunnen luisteren naar dit verdriet, die kwetsuren en daar erkenning aan kunnen geven, is dit een corrigerende ervaring omdat dit erg sensitief en responsief overkomt.’
Waarom refereert u aan ‘onzichtbare netwerken’?
‘Gehechtheid is een belangrijk concept, maar we weten eigenlijk niet wat hechting precies is, en hoe we het moeten operationaliseren. Vanuit een strikt behavioristisch denkkader is gehechtheid een onzichtbaar fenomeen. Ik wil het punt maken dat gehechtheid een element van de ouder-kind relatie is waar behandelaren ook rekening mee moeten houden. De traditionele gedragstherapie richt zich ofwel op de kinderen (werken aan hun vaardigheden) of op ouders (werken aan de opvoeding), en minder op die onzichtbare relationele factoren. Nochtans lijkt ABFT erop te wijzen dat juist op dat vlak in de behandeling nog veel te halen valt. Om dat onzichtbare zichtbaar te maken, stellen wij een essentiële vraag aan jongeren na een zelfmoordpoging: wat stond er in de weg om eerder met je ouders over je problemen te praten, wat hield je tegen? Adolescenten kunnen daarvoor allerlei redenen hebben, bijvoorbeeld dat ze bang zijn dat hun ouders hen niet serieus nemen, dat ze niet gehoord worden, of bekritiseerd. In ABFT bouwen we de vertrouwensband weer op, zodat kinderen voortaan wel naar hun ouders stappen als het leven hen teveel wordt.’
Hoe zou u gehechtheid omschrijven?
‘Een kind dat veilig gehecht is, heeft leren vertrouwen op een zorgfiguur bij wie het altijd terecht kan voor steun en hulp. Dan heeft stress, – ook op latere leeftijd -, minder vat op het kind en hebben voorkomende
