Inclusiviteit gaat over gelijkwaardige toegang tot zorg voor alle groepen in de samenleving. Hoe vergaat het patiënten met een laag gemiddeld intelligentieprofiel in de ggz?
We worden gebeld door Monica. Ze kampt al langere tijd met psychische klachten, voortkomend uit persoonlijkheidsproblematiek. Het lukt haar niet om ook maar ergens in de ggz op een wachtlijst terecht te komen, laat staan een behandeling te krijgen. Reden: ze heeft een intelligentieprofiel dat rond de 80 ligt. ‘Uw niveau is helaas te hoog voor onze specialistische afdeling voor patiënten met een verstandelijke beperking. We hebben helaas geen aanbod voor patiënten met een IQ onder de 85, we adviseren u om hulp te zoeken in het sociale domein’.
Psychische aandoeningen beperken zich niet tot mensen met een gemiddelde of hoge intelligentie. Sterker nog, er zijn aanwijzingen dat psychische stoornissen juist vaker voorkomen bij mensen met zwakbegaafheid.5 Psychische stoornissen behandelen is een taak van de ggz, en die zorgtaak geldt ook voor mensen met een laag gemiddeld IQ.
‘LVB’-label
In Nederland wordt voor mensen met een IQ < 85 en adaptieve problemen het label ‘LVB’ gebruikt, wat staat voor licht verstandelijk beperkt. De meeste mensen met dit label hebben echter géén verstandelijke beperking, maar functioneren qua intelligentie tussen 70-85 (laag gemiddeld). Internationaal wordt deze groep aangeduid met de term ‘borderline intellectual functioning’. In Nederland is de term ‘grens-gemiddelde intelligentie’ nog niet ingeburgerd en spreekt men van zwakbegaafdheid. Dit artikel heeft betrekking op de groep patiënten die daaronder valt.
In de ggz-praktijk blijkt het LVB-label bij te dragen aan vormen van exclusie7, zoals: geen toegang tot ggz, uitsluiting bij wetenschappelijk onderzoek en terughoudendheid bij
