Als we de stapels zelfhulpboeken in de boekwinkels mogen geloven, willen we heldere leefregels. Doe dit, laat dat, volg deze tips en het geluk lacht je toe. Was het maar zo simpel. Een goed leven is ook, en misschien zelfs vooral, een kwestie van geluk hebben. Toch vraag ik me regelmatig af wat we nodig hebben voor onze mentale gezondheid en in hoeverre we dat zelf in de hand hebben.
Een paar jaar geleden bedacht ik een soort van ‘mentale schijf van vijf’. Geen regels, dagelijkse oefeningen of nieuwe gewoontes, maar vijf universele behoeften die elkaar deels overlappen. Ik leg ze je voor:
- Gezien worden. Om de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer te citeren: wij zijn in de ogen van anderen. Wie niet gezien wordt, kan nooit erkend worden.
2. Erkend worden. Voor wie we zijn, voor al onze leuke en minder leuke eigenschappen, voor onze talenten of voor wat we doen.
3. Erbij horen. We willen uniek en origineel zijn, de schijnwerpers op ons weten. Hoewel? Diep in ons hart willen we dat ook niet, of in ieder geval niet de hele tijd. We willen er ook bij horen, ons veilig voelen, als we opgaan in het grote geheel.
4. Ertoe doen. Wat is de zin van ons bestaan? Hoe geven we betekenis aan ons leven?
5. Iets doen dat ertoe doet. In het verlengde van ertoe doen, willen we iets doen dat ertoe doet. Iets zinvols, een doel of missie dat ons overstijgt.
‘Maar om deze behoeften te vervullen heb je andere mensen nodig’, schreef iemand destijds verontwaardigd onder mijn LinkedIn-post. Ze had gelijk natuurlijk. We hebben elkaar nodig. Ik vermoed dat de mate waarin we onze mentale gezondheid in de hand hebben, beperkt is. Het maakt nogal uit waar ons wiegje staat, wie onze ouders zijn en wie of wat we treffen in het leven.
En toch; wat vind jij – als gz-psycholoog – dat niet in een ‘mentale schijf van vijf’ mag ontbreken?
