In deze rubriek vertellen behandelaren over een bijzondere cliënt van wie zij iets geleerd hebben. Gz-psycholoog Shada Shirazi vertelt over de traumaverwerking van een cliënt die opgroeide in een strenggelovig milieu.
Luna had last van zenuwstoten die haar benen rillerig maakten, waardoor ze steeds vaker thuisbleef. Eerdere behandelingen hadden hier geen verandering in gebracht. Bij onderzoek bleek dat ze last had van onbehandelde PTSS. Als kind werd ze thuis fysiek mishandeld, klein gehouden en beroofd van vreugdevolle momenten. Ze vluchtte vaak in haar eigen wereld, verdwaald in boeken om even aan de realiteit te ontsnappen. Bovendien vond ze het moeilijk om zelf keuzes te maken, zowel bij grote levensbeslissingen, zoals welke partner bij haar paste en waar ze wilde wonen, als bij kleinere dingen, zoals hoe ze in een gesprek wilde reageren en wat ze mooi vond.
We waren gestart met EMDR-therapie. Hoewel de intensiteit van haar pijnlijkste herinneringen verminderde, bleven de zenuwstoten aanwezig. Hierdoor voelde ze zich buitenshuis onveilig en angstig. Luna was opgegroeid in een strenggelovig milieu. De nadruk lag op het concept van hemel en hel, waarin morele richtlijnen en het idee van beloning en straf na de dood centraal stonden. Ze geloofde dat haar daden in dit leven directe gevolgen hadden voor haar bestemming in het hiernamaals. Ze worstelde met haar overtuigingen. Ze vreesde dat God boos op haar zou worden en haar zou straffen vanwege haar behoefte aan plezier en genot. Ik vermoedde dat deze angst haar klachten in stand hield, maar ik aarzelde: kan ik religieuze opvattingen ter discussie stellen in de therapie?
Met haar toestemming stelde ik voor om Gods aanwezigheid te verkennen en te onderzoeken wat dat voor haar betekende. Met gesloten ogen en door middel van cognitieve interweaves brachten we God naar voren. Luna sprak haar behoefte uit; ze wilde eigen keuzes maken en voelen dat het geen teken van egoïsme en verwaarlozing van haar plichten was. Terwijl ze God bleef aankijken, merkte ze op dat zijn uitdrukking niet veranderde in boosheid. Deze ervaring leidde tot integratie van nieuwe ervaringen en perspectieven in het beeld over zichzelf en haar persoonlijke levensverhaal. Ze durfde zich los te maken van de opvoeding die ze in haar jeugd had gekregen om te ontdekken wat bij haar paste. Enkele maanden later rondde Luna de traumaverwerking af en zette nieuwe stappen in haar groei.
Maanden later ontving ik een e-mail van haar, geschreven vanaf haar vakantieadres. Ze had nooit gedacht dat ze zover zou komen. Dankzij therapie durfde ze een vliegtuig in te stappen en te genieten van de reis van haar dromen.
Shada Shirazi is werkzaam bij PsyQ Haarlem