Verplichte zorg bij ernstige anorexia nervosa (AN) kent beperkingen en onbedoelde nadelige effecten. Ook zijn er ethische dilemma's. Het alternatief is een behandelbeleid gericht op autonomiebevordering. Dat biedt perspectief, zo blijkt ook uit de drie bijbehorende casussen.
In zijn ernstigste vorm is anorexia nervosa (AN) een levensbedreigende eetstoornis. Kenmerkend voor AN zijn een beperkte energie-inname die resulteert in te laag lichaamsgewicht, een intense vrees voor gewichtsstijging en een verstoorde lichaamsbeleving. Binnen het hele spectrum van psychiatrische problematiek bezien, kent AN de hoogste mortaliteit.1 In het klinische beeld van AN is een grote variatie te zien, zowel in de aard van de stoornis als de ernst, het beloop en in de mogelijkheid tot herstel. Voorspellend voor een negatief beloop zijn een lage bodymassindex (BMI), ernstige comorbide psychische en sociale problemen en laxeren en/of braken.2 De sterkste voorspeller voor mortaliteit is het op jonge leeftijd ontwikkelen van AN.1
In dit artikel richten we ons op AN in de context van de klinische verplichte zorg, waarbij ingrijpen vereist is vanwege acuut levensgevaar.3 Bij deze doelgroep van patiënten met AN is sprake van (dreigend) lichamelijk gevaar, zoals ernstig ondergewicht, lage bloedsuiker of andere lichamelijke complicaties als gevolg van de AN; in combinatie met niet vrijwillig meewerken aan een behandeling, waardoor een crisismaatregel of zorgmachtiging noodzakelijk wordt geacht.4 In de praktijk worden jongeren voor wie een crisismaatregel of zorgmachtiging is uitgeschreven opgenomen op een gesloten psychiatrische crisisafdeling. De afdeling High & Intensive Care (HIC) Jeugd in Nijmegen is zo’n gesloten klinische afdeling.
Sondevoeding onder dwang kan een traumatische ervaring zijn
Sinds enkele jaren, en vooral tijdens de corona-epidemie, was op de HIC-Jeugd in Nijmegen sprake van een toename van het aantal jongeren met AN. Een verklaring
