Het nieuwe instrument Beschrijvende diagnostiek van het geweten helpt gedragswetenschappers om een gewetensprofiel van cliënten op te stellen. Om de gewetensfunctie te kunnen benaderen, moet inzicht worden verkregen in drie domeinen: empathie, zelfbewuste emoties en morele ontwikkeling.
‘Bro, die kogel ging dwars door zijn hoofd. Twee keer. Alles spoot. Kk mooi.’
Deze macabere zinnen appte de 21-jarige Delano G. enkele momenten nadat de moord op Peter R. de Vries was uitgevoerd.1 In het publieke debat worden jonge verdachten als Delano G. veelal ’totaal gewetenloos’ genoemd, een uitspraak die zelden wordt onderbouwd met een heldere omschrijving van wat het geweten is.2 Dat is niet verwonderlijk, omdat ook in de klinische praktijk deskundigen daarmee worstelen.3 En dat terwijl gewetensdiagnostiek van jongeren belangrijk is bij rapportages van Pro Justitia rapporteurs, de Raad van de Kinderbescherming en ook in de (forensische) specialistische geestelijke gezondheidszorg. Van de deskundige wordt immers verwacht dat hij of zij, mede op basis van de gewetensontwikkeling, uitspraken doet over de indicatiestelling voor behandeling, terwijl van PJ-rapporteurs ook een advies over de toerekeningsvatbaarheid wordt verwacht. In het afgelopen decennium ontwikkelde en toetste Schalkwijk op basis van de vigerende wetenschappelijke literatuur een klinisch-theoretisch kader voor de beschrijving van het functioneren van het geweten.4-7 Op verzoeken uit de praktijk werd ook de stap gezet naar de ontwikkeling van een diagnostisch instrument.7,8,9 Dit instrument stelt de gedragswetenschapper in staat een klinische diagnose over het geweten te stellen. Momenteel wordt het instrument onderworpen aan
