Hij is een aanspreekpunt voor behandelaars en patiënten, adviseert de Raad van Bestuur, maar hakt waar nodig ook zelf knopen door. Het werkterrein van geneesheer-directeur Maarten van Grevenstein begeeft zich op het grensvlak van therapeutische praktijk en openbare orde.
Wat houdt de functie van geneesheer-directeur in?
‘De term geneesheer-directeur is nogal misleidend, want lange tijd was een geneesheer-directeur zowel arts als directeur van de instelling, en woonde hij in een mooie villa op het terrein. Tegenwoordig is het iemand die op grond van de wet – sinds dit jaar de WVGGZ – eindverantwoordelijk is voor de verplichte zorg binnen een instelling.
Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie en wettelijk heb ik hier als geneesheer-directeur het laatste woord over de gedwongen opname van jongeren, hun verlof en over hun ontslag. Ook over een in te zetten dwangbehandeling moet vooraf met mij worden overlegd.’
Is het lastig om zulke cruciale beslissingen te nemen over patiënten die u niet kent?
‘Ik heb weinig rechtstreeks contact met de individuele patiënten in onze drie gesloten groepen, maar ik ga er wel regelmatig op bezoek en spreek dan uitgebreid met de behandelaars. Bovendien hebben we elke ochtend met alle behandelaars een telefonische vergadering over wat er de afgelopen 24 uur in de groepen is gebeurd. Hierdoor heb ik een redelijk beeld van de jongeren. Daar komt bij dat ik op papier de beslissingen neem, maar dat ik in de praktijk vrijwel altijd blind kan varen op het oordeel van de betrokken behandelaar.’
Hoe ervaart u de eindverantwoordelijkheid?
‘In het algemeen stimuleren wij verlof, want hoe langer je een kind uit de thuissituatie weghoudt, hoe moeilijker het voor hem of haar is om er later op een goede manier in terug te keren. Maar iemand met verlof sturen, brengt altijd een zeker risico met zich mee. Soms worden patiënten thuis boos en agressief, of juist somber en suïcidaal. Dat is niet altijd te voorzien, maar we kunnen wel proberen om de kans daarop zo klein mogelijk te maken. Ik let bijvoorbeeld goed op dat het voor behandelaars geen vanzelfsprekendheid wordt om patiënten met verlof te sturen. We moeten ons voortdurend blijven afvragen hoe veilig het is. Daarom druk ik behandelaars op het hart om alle overwegingen goed in het dossier te beschrijven; de voordelen, maar ook de te verwachten problemen van een beslissing.’
Heeft u wel eens het gevoel dat u zelf te gemakkelijk toestemming gaf aan een verlof?
‘Incidenteel, maar ik denk vaker: deze jongen of dit meisje had wel eerder met verlof gekund. Bij het nemen van zo’n beslissing ga ik nooit over één nacht ijs en als het heel lastig
