Patiënten, naasten, psychologen, psychiaters en ggz-instellingen roepen samen op: laat de ggz niet door de bodem zakken. De situatie in de ggz is zo alarmerend dat wij als de Nederlandse ggz samen met belangenbehartigers MIND, NIP en NVvP, de overheid en politici oproepen om in te grijpen. De toegankelijkheid van de ggz is al ver onder de maat en dreigt zonder actie verder te verslechteren.

In 2021/2022 gaf 10 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder aan weleens drugs te hebben gebruikt in het afgelopen jaar. Het gaat hier om het gebruik van zowel cannabis als andere drugs zoals amfetamine, ecstasy of cocaïne. In 2017/2018 was dat 9 procent. Drugsgebruik kan samengaan met gezondheidsklachten. Zo ervaarden drugsgebruikers met 35 procent vaker slaapproblemen dan volwassenen die geen drugs gebruiken (23 procent). Dit blijkt uit cijfers van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor, die het CBS jaarlijks uitvoert in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut.  

Het gebrek aan indirecte tijd en herstelmomenten in het Zorgprestatiemodel (ZPM) draagt bij aan een verhoogd ziekteverzuim binnen de GGZ. Dit signaleert, Jan-Luuk de Groot programmamanager bij Stichting IZZ, op basis van de Monitor Gezond Werken. De monitor voert Stichting IZZ in samenwerking met de universiteiten Leiden en Utrecht elk jaar uit. De GGZ-professionals ervaren momenteel geen natuurlijke herstelmomenten in hun werk, wat resulteert in een voortdurend hoge mentale belasting. Dit leidt tot fysiologische ontregelingen, zoals concentratieproblemen, verstoorde slaappatronen, aanhoudende vermoeidheid, emotionele uitputting en zelfs verzuim.

De Nederlandse samenleving schiet ernstig tekort bij de zorg aan mensen met complexe psychische problemen. Deze vaststelling doet Zorginstituut Nederland in het Signalement passende zorg voor mensen met psychische problemen: niemand kan het alleen. Bestuursvoorzitter Sjaak Wijma: ‘Veel psychische problemen vinden hun oorsprong in stress, bijvoorbeeld door schulden, problemen op het werk, studiedruk of eenzaamheid. Veel van deze mensen kloppen aan bij de ggz, terwijl hun hulpvraag voortkomt uit problemen in hun directe omgeving.’

De kwaliteit van leven van mensen met ernstige psychische problemen blijft nog steeds achter op die van de algemene bevolking. Dit blijkt uit recente uitkomsten van het panel Psychisch Gezien van het Trimbos-instituut, dat sinds 2010 rapporteert over de levenskwaliteit, zorgbehoefte en deelname aan de maatschappij van mensen met ernstige psychische problemen. Met name eenzaamheid is een groot probleem.

Ben jij een gedreven basis- of toegepast psycholoog die het leuk vindt om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van psychologische testinstrumenten en vragenlijsten voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz)? Heb je ervaring met psychodiagnostiek en ben je goed op de hoogte van de kwaliteitseisen die hiermee samenhangen? Kun je goed projectmatig werken? Dan zijn wij op zoek naar jou!

Nathalie Kelderman deed voor Kompassie onderzoek naar ervaringen in lotgenotencontact van mensen met een psychische kwetsbaarheid.