Kent u dat ook? Het fenomeen dat je je niet meer kunt voorstellen hoe vervelend iets was zodra het voorbij is? Ik denk bijvoorbeeld aan hele erge dorst hebben op een wandeling, wetende dat je het komende uur niks kan drinken. Als je dan uiteindelijk het felbegeerde drankje hebt bemachtigd ben je het leed na slechts een paar slokken alweer vergeten. Of hoe ellendig je je kan voelen tijdens een griepje: doodmoe, koortsig en alles doet pijn. Als je hersteld bent en fit, is het nog maar moeilijk voor te stellen dat je je zo slap als een vaatdoek voelde.
Ik zie datzelfde fenomeen soms ook bij cliënten, vooral bij de mensen die vrij plotseling opknappen, zoals dat bijvoorbeeld bij EMDR soms het geval is. Als de hevige angst bij een bepaald beeld verdwenen is, is de blijdschap soms veel minder groot dan je zou verwachten. Het lijkt wel alsof dit komt doordat mensen zich de angst dan ineens niet meer kunnen herinneren.
Ik moest hier ook aan denken bij het lezen van het interview met Irene Huenges Wajer over wakkere hersenoperaties. Bij ernstige therapieresistente dwangstoornissen wordt soms ook een wakkere herseningreep toegepast, deep brain stimulation, waarbij electroden in de hersenen worden gebracht die bepaalde hersengebieden stimuleren.
Een cliënte van mij met een ernstige dwangstoornis onderging zo’n ingreep, omdat niets anders hielp. Kort na de ingreep sprak ik met haar af en wist niet wat ik zag. Tegenover mij zat een totaal andere vrouw, ontspannen en lachend en ze had nauwelijks dwangklachten meer. Ik was zo blij voor haar, want ik had haar zo zien lijden. En het leek alsof mijn blijdschap bijna groter was dan de hare. Voor haar voelde het nu gewoon zo, zij kon zich bijna niet meer voorstellen hoe erg het was geweest, gelukkig maar.
Inmiddels heb ik het heel warm gekregen tijdens het schrijven van deze column, want ik zit al een tijd in de volle zon. Maar dat geeft niet, want dat kan ik me straks toch niet meer voorstellen. Waarschijnlijk zit ik dan binnen te klagen dat het er frisjes is.
Lees meer in GZ-psychologie nr. 4/2021 >
En ontvang je de tweewekelijkse GZ-psychologie nieuwsbrief nog niet? Aanmelden kan hier >
