Behandelaren staan ambivalent tegenover juridische maatregelen bij eetstoornissen, vanwege de impact en wisselende doelmatigheid. Wat zijn de ervaringen van patiënten die er zelf mee te maken kregen? Een casusbeschrijving met klinische aanbevelingen vanuit het perspectief van de patiënt.
© Anushka / stock.adobe.com
Een 19-jarige patiënte werd opgenomen in een eetstoorniskliniek vanwege anorexia nervosa (AN) van het restrictieve type.
Voor de opname verbleef zij op een Medisch Psychiatrische Unit (MPU) vanwege hypoglycemieën (te lage bloedsuikerspiegels). Omdat het de patiënte niet lukte om voldoende te eten, besloten de internist en psychiater van de MPU – in overleg met de ouders van de patiënte – om dwangsondevoeding te starten. Het gewicht van patiënte nam toe tot een BMI van 15 kg/m
2, maar dat gewicht daalde steeds weer wanneer zij de mogelijkheid kreeg tot orale intake; de overgang van gedwongen sondevoeding naar orale intake bleek te groot. In afstemming met behandelaren van de eetstoorniskliniek werd besloten om een zorgmachtiging (ZM) aan te vragen.
Voor de opname verbleef zij op een Medisch Psychiatrische Unit (MPU) vanwege hypoglycemieën (te lage bloedsuikerspiegels). Omdat het de patiënte niet lukte om voldoende te eten, besloten de internist en psychiater van de MPU – in overleg met de ouders van de patiënte – om dwangsondevoeding te starten. Het gewicht van patiënte nam toe tot een BMI van 15 kg/m
2, maar dat gewicht daalde steeds weer wanneer zij de mogelijkheid kreeg tot orale intake; de overgang van gedwongen sondevoeding naar orale intake bleek te groot. In afstemming met behandelaren van de eetstoorniskliniek werd besloten om een zorgmachtiging (ZM) aan te vragen.
Aanvraag zorgmachtiging (ZM)
Als behandelaar voorkom je een ingrijpende juridische maatregel het liefst, zeker als de patiënt – zoals in de bovenstaande casus – nog niet eerder een eetstoornisbehandeling heeft gehad. De betreffende patiënte was echter niet gemotiveerd voor behandeling, wat te wijten valt aan een ontbrekend ziekte-inzicht. Zonder sondevoeding ontstond acuut somatisch gevaar en daarmee stond het behandelteam met de rug tegen de muur. Als dit nog niet eerder is geprobeerd, kan in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) in een eetstoornisbehandeling een zorgmachtiging (ZM) worden toegepast. Die situatie moet dan wel voldoen aan de eisen van doelmatigheid (wordt het doel bereikt?), proportionaliteit (staat de zwaarte van de maatregel in verhouding tot het doel?) en subsidiariteit (is de maatregel de beste manier om
