GZ-psychologie nr. 2, 2022

    Interview met Frénk van der Linden | De meerwaarde van de diagnose ADHD bij ouderen | Intelligentie is wat de test meet?

    Redactioneel | Lachspieren

    In de introductieweek van de studie psychologie waar eind ik jaren '80 mee startte, kregen we een lachworkshop. We vonden dat toen stom en nep en er was een soort stilzwijgend verzet, bijna niemand deed echt mee. Gelukkig liet de docent zich daar niet door weerhouden en hij zat minstens een uur lang keihard schaterend, bulderend en schuddebuikend van de lach voor ons.

    Interview | Ik vroeg me in therapie vaak af: ‘Ben ik wel bij je in beeld?’

    Onlangs verscheen Frénk van der Linden's boek En altijd maar verlangen - de liefdesoorlog van mijn ouders. Hierin blikt hij in brieven aan zijn ouders terug op zijn kinderjaren en op de onderlinge relaties binnen het gezien. Van der Linden is zelf meerdere malen in therapie geweest. Psychotherapeut Anton Hafkenscheid interviewde hem voor GZ-psychologie.

    krant

    Nieuws

    Casus | De meerwaarde van de diagnose ADHD bij ouderen

    Wetenschappelijk gezien is er weinig bekend over de diagnostiek en behandeling van ADHD op latere leeftijd. Diagnostiek van ADHD bij ouderen met complexe comorbiditeit is ingewikkeld, maar kan wel een nieuw behandelperspectief bieden. Een casus uit ons hoogspecialistisch centrum. Onder kinderen is de prevalentie van ADHD vijf procent en een meerderheid van hen houdt in de volwassenheid last van disfunctioneren door ADHD.1 De prevalentie van ADHD bij ouderen is drie procent.2 Bij ouderen gaat ADHD doorgaans gepaard met angst, depressie, slaapproblemen, verslaving of persoonlijkheidsstoornissen.3 Ook autisme en ADHD komen vaak samen voor.4 De negatieve gevolgen van ADHD blijken voor ouderen vergelijkbaar met die voor jongere volwassenen, zoals een lager opleidingsniveau, meer middelenmisbruik, een groter sociaal isolement, een negatiever zelfbeeld en een slechtere kwaliteit van leven.5 ADHD op latere leeftijd (alsnog) diagnosticeren en behandelen kan een groot verschil maken; voor de oudere zelf, maar ook voor zijn/haar omgeving.1 Echter, een empirisch onderbouwd behandelaanbod dat specifiek gericht is op ouderen met ADHD ontbreekt vooralsnog.6

    Vak in Beeld | William James

    Artikel | Intelligentie is wat de test meet?

    'Intelligence is what intelligence tests measure'. Menig psycholoog is in de opleiding geconfronteerd met deze wat cynische definitie van Edwin Boring, want ook hij kon de definitie van intelligentie niet rijmen met de wetenschappelijke bevindingen.

    Kees Korrelboom

    Column | Bezuinigingen

    Er werd weer bezuinigd. Deze keer dacht men geld te besparen wanneer niemand meer een eigen werkkamer zou hebben. Therapiekamers werden flexkamers.

    Opinie | ‘Verbeter de leefomgeving van jongeren’

    Bijzonder specialisme | ‘Creëer eerst een emotioneel veilige gezinssituatie!’

    In vrijwel alle emotie- en hechtingsgerichte behandelingen is het gezin het uitgangspunt voor de behandeling. Begin 2022 presenteerden klinisch psycholoog Lenny Rodenburg en gz-psycholoog Elien van Oostendorp in Systeemtherapie een Nederlandstalige integratie van de behandelmodellen Attachment Based Family Therapy (ABFT), Emotionally Focused Family Therapy (EFT) en Dyadic Developmental Psychotherapy (DDP).

    Rechten & plichten

    Mondkapjes en medische verklaringen: wat mag? Diederik de Rooy | Een nieuw kwaliteitsstatuut, wat verandert er? Joep Duijzings

    Boeken etc.

    Handboek kinder- en jeugdpsychiatrie | Behandeling van relatieproblemen en psychopathologie bij paren | Fundamentele vaardigheden in gesprekstherapie | Loskomen als je vastzit in ACT Loskomen als je vastzit in ACT Russ Harris kennen we sinds 2008 van The Happiness Trap, waarin hij de ACT-inzichten vertaalde naar het grote publiek. Dit boek is voor de ACT-therapeut bedoeld, zowel voor de beginner als voor de door de wol geverfde behandelaar.De auteur leert in eerste instantie de ACT-therapeut, en eigenlijk elke therapeut, om naar zichzelf te kijken, obstakels bij zichzelf te benoemen en om hiermee om te gaan.

    Column | Memory lane

    Behalve dat 27 januari de Internationale Herdenkingsdag was van de Holocaustslachtoffers, blikte kolonel en traumaexpert Eric Vermetten op die dag terug op zijn loopbaan en werd op diezelfde dag de Algemene Ledenvergadering van de Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma (NtVP) gehouden. We sloten de avond af met twee lezingen over de effectiviteit van behandelingen bij vroeg-getraumatiseerde mensen (imaginaire exposure, EMDR, en STAIR). Het gaat om mensen die in hun jeugd (seksueel) geweld hebben meegemaakt, vaak in combinatie met verwaarlozing. Onderzoekers Chris Hoeboer en Noortje van Vliet presenteerden uitstekende studieresultaten: bij een meerderheid van de patiënten is na toepassing van alle typen interventies een duidelijke afname in de klachten te zien die aanhoudt bij follow-upmetingen, tot zelfs een jaar na de behandeling. In dezelfde week vertelde een oud-patiënt mij dat het goed met hem gaat. Hij was drie jaar geleden naar ons verwezen voor behandeling van ernstige traumatische stressklachten, gerelateerd aan jeugdervaringen en recente ervaringen. Nu heeft hij nog zelden een nachtmerrie en dan weet hij wat hem te doen staat: hij schrijft de droom op en maakt de keus om zich op het heden te richten. Hij weet: vergeten zal ik niet, maar ermee leven kan. 'De herinneringen zijn van mij, ik kies zelf wat ermee te doen.' 'De herinneringen zijn van mij, ik kies zelf wat ermee te doen'